Cálculos renais

Preguntas con resposta

É perigoso tomar suplementos de vitamina C cando se teñen cálculos de oxalato?

O consumo de grandes cantidades desta vitamina alcanzou gran popularidade. Son alimentos ricos en vitamina C: Kiwi, laranxa, guayaba, mango, limón, tomate, brócoli, coliflor, piña, fresa... A vitamina C ou ácido ascórbico é un precursor do oxalato no noso organismo. Con todo, a inxesta de 5/alimentos-aconsellados-permitidos-e-limitados0 gramos desta vitamina en forma comercial só dá como resultado unha pequena elevación do oxalato en ouriños, polo que non parece existir unha asociación entre estes suplementos de vitamina C e os cálculos oxalato cálcicos.

Debate, falan os científicos

Os cálculos renais pódense formar no ril ou na pelvis renal por depósitos de cristais presentes nos ouriños. A maioría son cristais de oxalato de calcio. A infección ou unha obstrución poden desempeñar un gran papel na súa formación. En ocasións aparecen cando o nivel de calcio no sangue elévase anormalmente, como nos trastornos das glándulas paratiroideas. Noutros casos aparecen cando o nivel de ácido úrico no sangue é alto (véxase Hiperuricemia e Pinga). A inxestión excesiva de calcio e oxalato xunto cun achegue escaso de líquidos, poden favorecer a aparición de cálculos. Con todo, na maioría dos casos a causa é descoñecida. Os cálculos poden producir hemorraxia, infección secundaria ou obstrución.

Como cociñar e condimentar?

• Preferir aquelas técnicas culinarias que menos graxa achegan aos alimentos: con auga -cocida ou fervida, vapor, escalfado-, rehogado, ferro, forno e papillote.
• Pode empregarse a fritura para tortillas, revolto e croquetas, á temperatura axeitada para absorber mínima cantidade de aceite.
• Para que a comida resulte máis apetitosa pódense empregar diversos condimentos:
  • Ácidos: vinagre e limón.
  • Aliáceos: allo, cebola, cebolleta, cebollino, chalota, allo porro, segundo tolerancia.
  • Herbas aromáticas: albahaca, hinojo, comiño, estragón, loureiro, tomiño, orégano, perexil, mejorana.
  • Evitar as especias fortes: pementa (negra, branca, cayena e verde), pemento, guindilla.
  • O vinagre e o aceite (oliva e sementes) poden ser macerados con herbas aromáticas.
  • Na elaboración de salsas, os viños ou outras bebidas alcohólicas como ingrediente flambeados poden facer máis saborosas diversas receitas (o alcol se evapora durante a cocción).

Ademais... (non todo é comer)

• Prevención de infeccións urinarias.
• Control da acidez dos ouriños.
• Exercicio físico.
• Reducir a tensión, durmir o suficiente.
• Evitar altas perdas de líquidos (sauna, sol, exercicio extenuante, abuso de laxantes e diuréticos).
• Pode ser recomendable a inxesta de suplementos de fibra. A fibra co calcio forma no intestino complexos non absorbibles; 36 g de salvado de trigo reducen a excreción de calcio nun 10% en suxeitos sans, supóndose un efecto maior e unha diminución da incidencia de novos cálculos en persoas con niveis elevados de calcio nos ouriños.
• O ácido cítrico é un inhibidor da formación de cálculos. Unha única dose nocturna de "citrato potásico" incrementa significativamente a eliminación urinaria de citrato e alcaliniza os ouriños, diminuíndo a recurrencia na formación de cálculos. É preferible o citrato farmacolóxico que o de fontes naturais (froitas e vexetais), pois este pode causar un aumento do oxalato en ouriños polas cantidades que serían necesarias para conseguir o mencionado efecto.
• O magnesio diminúe o risco de litiasis por múltiples mecanismos e a súa concentración en ouriños é un dos máis potentes inhibidores da formación de cálculos. Na práctica, a administración oral de óxido de magnesio ou citrato magnésico incrementa a concentración urinaria de magnesio e citrato. Non hai evidencia de que as fontes naturais de magnesio (leite, trigo, pito, coliflor, espinacas, salmón, atún) produzan niveis axeitados en ouriños para ese efecto protector.
• O déficit de potasio pode incrementar o risco litiásico pois se asocia con incrementos de calcio nos ouriños (diuréticos que eliminan potasio, diarreas e vómitos severos, son situacións que poden producir déficits deste mineral).