Larruazaleko gaixotasunak

Gure organismoak dituen BI METRO KARRATU BAINO GEHIAGOKO AZALEK (helduetan) infekzioetatik eta lesioetatik babesten gaituzte, eta gorputzeko hezetasuna eta tenperatura mantentzen dituzte. Gainera, larruazala da modu nabarmenean eta lehen begiratuan hainbat gaixotasun zantzu agerian uzten dituen organoa. Barne- eta kanpo-arrazoiek eragindako gaixotasunak izateko joera du azalak. Larruazalaren hantura edo dermatitisa substantzia narritagarrien eraginpean jartzean, landare-jatorriko pozoiak ukitzean edo eguzkiaren izpi ultramoreen eraginpean gehiegi jartzean gerta daiteke. Zenbait bakteriok larruazala infektatzen dutenean, elpulidoa sortzen da, eta larruazaleko infekzioak gorputz osora heda daitezke (sifilia, baztanga, tuberkulosia); gaixotasun sistemiko orokorrek azaleko sintomak eragin ditzakete, barizelan eta elgorrian, adibidez. Larruazaleko beste afekzio batzuk dira tumoreak, sebo-kisteak (otsokumeak), sortzetiko ultzerak eta pigmentazioak edo barne-jariakinen alterazioek (hormonak) eta melanomek (minbizia) eragindakoak.

Aknea

Aknea azaleko erupzio-gaixotasuna da, eta aurpegiko, lepoko, bularreko eta bizkarreko larruazaleko sebo-guruinen alterazioak eragiten du. Akne arrunta nerabezaroan agertzen da batez ere, baina helduetan ere ager daiteke, eta gantzaren ekoizpena estimulatzen duten aldaketa hormonalen ondorio da; beste faktore astungarri batzuk estresa, botika batzuk, janari oparoak eta infekzioak dira. Akne-agerraldiek ez dute higiene-gabeziarik adierazten, eta dieta egoki batekin prebenitu edo, gutxienez, arindu daitezke. Higienea zorroztu egin behar da, bat-batean erantsitako infekzioak saihesteko.

psoriasi

larruazalaren psoriasia, enfermitate kronikoa, gorritik gaztainondora doan koloredun larruazalaren gainean plaka hanpatuak agertzeagatik bereizten da. Ukondoei, belaunei, buru-larruazalari eta bularrari eragiten die batez ere, baina gorputz osora heda daiteke.

Ekzema

Ekzema larruazaleko hanturazko gaixotasun kroniko ez-kutsakorra da. Terminoa dermatitis zuzen deitu beharko litzaiekeen patologia dermiko batzuei erreferentzia egiteko erabiltzen da. Patologia ugariren sintomatzat hartzen da, kanpoko narritadura lokalak, odol-alterazioak eta alergiak barne.

Urtikaria

Urtikaria larruazalaren alterazio alergikoa da, bat-batean edo behin eta berriz papulak edo larruazaleko erupzioak agertzea ezaugarri duena, eta hantura eta azkura ere eragiten ditu. Irentsi, arnastu, injektatu edo antigeno espezifikoa ukitu ondoren agertzen den erreakzio alergiko azkar batek eragiten du (ikus Elikagaiei alergia). Botika askok eragin dezakete (penizilinak, serumak, animalia-jatorriko intsulina), baita intsektuen ziztadak edo parasitoek eragindako infekzioak, hainbat material (artilea, metal astunak, larruak, zeta), foku-infekzioak (hortzak, amigdalak...), izpi ultramoreen eraginpean egotea edo muturreko tenperaturak. Kasu askotan, desordena emozionalak daude (ikus Estresak eragindako asaldurak).