Parkinsona

Gaur egun, endekapenezko gaixotasunak osasun-arazo handia dira, azken hamarkadetan areagotu egin baita haien eragin soziala. Herritar askok kontrakoa pentsatzen badute ere, ez dira beti adineko pertsonetan agertzen; 20 eta 40 urte bitarteko gazteek ere izan dezakete, gaixotasunaren arabera. Gaur egungo ikerketa-ildoek gaixotasun horien zergatiak identifikatu nahi dituzte; izan ere, diagnostikoan eta tratamenduan aurrerapenak egin diren arren, asko oraindik ez dakigu zergatik gertatzen diren: Parkinsona, Alzheimerra, esklerosi anizkoitza, fibromialgia... Oraindik asko dago ikertzeko, beraz, momentuz ezinezkoa da prebentzio estrategia edo neurririk ezartzea. Atal honetan, Parkinson gaixotasuna bakarrik aipatuko dugu; izan ere, patologia horietan, elikatze-jarraibide batzuek pazientearen bizi-kalitatea hobetu dezakete. Gainerakoetan, oraindik ez dago gaixotasunaren sintomak hobetzen lagunduko duen terapia dietetiko espezifikorik, hori bai, dietaren helburua, edonola ere, pertsonak bere egoera partikularraren arabera nutrizio-egoera ona mantentzea edo lortzea izango da, hau da, bere behar energetiko eta nutritibo guztiak betetzea, malnutrizioa eta/edo bitaminen eta mineralen gabezia edo urritasunak saihesteko.

Parkinsona 65.000 espainiarri baino gehiagori eragiten dien gaixotasuna da, eta gero eta eragin handiagoa du. Adineko pertsonen ezintasunaren arrazoietako bat da; hala ere, gero eta gazteagoak diren pertsonei eragiten die, baita 40 urtetik beherakoei ere. Mugimenduaren, orekaren eta jarreraren koordinazioaz arduratzen diren garuneko egituren endekapen kroniko eta progresiboa da. Gaur egun, tratamendu farmakologiko eta psikologiko onak ditu, eta, horiei esker, pazienteak bizimodu ia normala egin dezake. Sintomarik ohikoenak hauek dira: dardara motela eta erritmikoa, kasu guztietan agertzen ez dena (nabarmenagoa atsedenean dagoenean); mugimenduaren moteltzea, mugimendu automatikoetan (irenstea, kliskatzea, etab.) nahiz borondatezkoetan gertatzen dena; bradinesia (aurpegian espresiorik ez izatea); muskuluen zurruntasuna; jarrera-anomaliak (burua eta gorputz-enborra aurrerantz makurtzea, bi belaunak eta uzkurtuak mantentzeko joera); ikusmenperatze azkarra; eta bat-bateko alterazioak agertzea (ikusmenean, azkar ibiltzea); ikusmenaren alterazioa, azkar. Gaur egungo terapiak sintomak ahalik eta gehien murrizten ditu eta botikak, jarraibide dietetikoak, fisioterapia, logopedia, arreta psikologikoa eta, aukeratutako kasuetan bakarrik, kirurgia konbinatzen ditu.