Estresak eragindako alterazioak

ESTRESA GERTATZEN DA BIZITZAKO GERTAKARIEK, fisiko zein psikikoak izan, aurre egiteko gure gaitasuna gainditzen dutenean. Organo eta funtzio organiko guztiei eragin badiezaieke ere, bihotzean eta sistema kardiobaskularrean izaten ditu ondorioak (behartuta egiten du lan), eta immunitate-sisteman ere bai (sistema horren eraginkortasuna murriztu egiten da, eta, ondorioz, baja ematen zaie infekzioen aurkako defentsei, eta, segur aski, baita beste gaixotasun batzuen kontrakoei ere).

Agertzen den lehen sintometako bat urduritasuna da, hau da, nerbio-sistemak normaltzat jotzen diren estimuluei neurriz kanpo edo neurriz kanpo erantzuten dien eszitazio-egoera. Tabakoa, alkohola eta kafea edo beste substantzia estimulatzaile batzuk kontsumitzeak nerbio-sisteman urduritasuna eta oreka falta eragiten ditu.

Antsietatea ere "estresatuta" sentitzen diren pertsonen puntu komuna izan ohi da. Nahaste psikosomatikoa da. Hasieran, buruari eragiten dio, baina, azkenean, gorputzeko hainbat organori eragiten dio, eta takikardia, urdaileko mina, kolon narritagarria (idorreria eta beherakoa txandakatzea) eta abar eragiten ditu.

Estresari erantzuteko hiru etapa identifikatu dira. Lehen etapan, alarman, gorputzak estresa ezagutzen du eta ekintzarako prestatzen da, erasorako zein iheserako. Guruin endokrinoek bihotz-taupadak eta arnas erritmoa areagotzen dituzten hormonak askatzen dituzte, odoleko azukre-maila igotzen dute, transpirazioa areagotzen dute, begi-niniak dilatatzen dituzte eta digestioa mantsotzen dute. Bigarren etapan, erresistentzia, gorputzak alarma-erreakzioak eragindako edozein kalte konpontzen du. Hala ere, estresak jarraitzen badu, gorputza erne egoten da eta ezin ditu kalteak konpondu. Erresistentziak jarraitzen badu, hirugarren etapa hasten da, akidura, eta horren ondorioa estresak eragindako asaldura izan daiteke. Estresarekiko esposizio luzeak gorputzeko energia erreserbak agortzen ditu eta muturreko egoerak ekar ditzake. Estresarekin lotutako asalduren adibide dira buruko edo bizkarreko mina, asma, ultzera peptikoak (ikus ultzeraren kapitulua), hipertentsioa (ikus hipertentsioaren kapitulua), asma eta hilekoaren aurreko estresa. Gainera, estres emozionalak larruazaleko nahasmendu asko eragin edo okertu ditzake, azkura, kilimak eta mina, eta baita ere, negala eta pikorrak eragiten dituztenak (Ikus Azaleko asaldurak kapitulua).