Diabetes mellitusa

Erantzuna duten galderak

egia al da esneak azukrea duela?

Esnea da azukrea duen animalia-jatorriko elikagai bakarra, laktosa, hain zuzen ere. Edalontzi bat esnek 10 gramoko zorrotxo batek kafeari ematen dion adina ematen du. Oinarrizko elikagaia da, eta proteinak ematen ditu, esne-motaren araberako gantz-kantitateak, bitaminak eta mineralak, kaltzioa, esaterako. Horregatik guztiagatik, oso elikagai gomendagarria da. Diabetikoek esnea har dezakete, baina azukrea duela jakinda eta zenbat hartzen duten neurtuta.

diabetiko batek jan al dezake ogirik?

Bai, baina kopuru egokietan soilik, karbohidrato konplexuetan aberatsak diren beste elikagai batzuekin gertatzen den bezala: arroza, pasta elikagarriak, patatak eta lekaleak; zuntz edukiagatik barazkiekin konbinatzea gomendatzen da, honek odoleko azukre mailak erregulatzen laguntzen baitu.

zeintzuk dira odoleko azukre-maila aldatzen ez duten eta, beraz, gluzemian eraginik ez duten elikagaiak?

Azukrerik gabeko esnekiak, haragiak, arrainak, arrautzak eta horien eratorriak, erraiak, fruitu lehorrak, olibak, ahuakatea eta gantz guztiak, beren osaeran ez baitago karbohidratorik. Elikagai horiek ez dute odoleko azukrea jaisten, ezta igotzen ere.

Eztabaida, zientzialariek hitz egiten dute

Nutrizio arloko adituek diotenez, elikadura egokiak garrantzi handia du zibilizazioaren gaixotasun deritzenak prebenitzeko, eta horien artean dago patologia hori. Era berean, diabetesa duten pertsonei diabetesari eta elikadurari buruzko hezkuntza monitorizatua emateko benetako beharra azpimarratzen dute, tratamenduak bilakaera handia izan baitu azken hamarkadetan, batez ere elikadurari dagokionez. Gaur egungo tratamendu dietetikoa aurreko garaietan baino askeagoa da, baina oraindik ere mitoak eta akatsak daude biztanleria orokorraren artean, informazio faltagatik, eta, ondorioz, askotan dieta behar baino zorrotzagoa da, eta beraz, desegokia.

nola prestatu eta ondu?

• Elikagaiei gantz gutxien ematen dieten sukaldaritza-teknikak aukeratu: uretan egosia edo egosia, lurruna, galdarraztatua, sueztitua, plantxa, labea eta papillotea.
• Neurrian erabili frijituak, arrautza-irinetan pasatuak, birrineztatuak, gisatuak eta erregosiak (hotzean koipegabetu, kontserbazio hobea eta nutrizio-kalitate hobea).
• Janaria gustagarriagoa izan dadin, hainbat ongailu erabil daitezke:
  • Azidoak: Ozpina eta limoia.
  • Aliazeoak: Baratxuria, tipula, tipulina, tipulina, txalota, porrua, perdoiaren arabera.
  • Belar usaintsuak: Albaka, mihilua, kuminoa, estragoia, erramua, ezkaia, oreganoa, perrexila, mejorana.
• Saihestu espezia sendoak: piperbeltza (beltza, zuria, cayena eta berdea), piperrautsa, pipermina.
• Ozpina eta olioa (oliba eta haziak) belar usaintsuekin beratu daitezke.
• Saltsak egiteko orduan, ardoek edo beste edari alkoholiko batzuek, osagai flanbeatu gisa, hainbat errezeta zaporetsuago egin ditzakete.
• Postreak gozatzeko, edulkoratzaile ez-kalorikoak eta kanela eta/edo banilla erabil daitezke.

Gainera... (dena ez da jatea)

Gluzemiaren aldizkako kontrolak egin, desorekak hautemateko eta zuzentzeko.

Saihestu tabakoa, gaixotasun kardiobaskularrak izateko arrisku erantsia baita.

Aldian-aldian ariketa fisiko moderatua egitea (arrisku-kirola eta bakarka egiten dena saihestea):

• Gorputzaren pisua kontrolatzen laguntzen du.
• Gluzemia-kontrola hobetzen du, eta intsulina- edo botika-dosia murriztea ahalbidetzen du.
• Zirkulazioa hobetzen du, odoletako triglizeridoak murrizten ditu eta kolesterol ona (HDL-c) deritzona areagotzen du.
• Ongizateari laguntzen dio, estresa eta tentsioa arintzen baititu.
• Neurriak: poltsikoan azukre-koskorren bat eraman beti, hipogluzemiaren bat agertuko balitz ere.